ZUS coraz częściej kontroluje prawidłowość wykorzystywania zwolnień lekarskich. Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie fakt, że przeprowadzane kontrole dotyczą wypłaconych już wysokich zasiłków chorobowych i są przeprowadzane wstecz tzn. obejmują z reguły okres od 2015 roku do nadal.
Kontrola prawidłowości wykorzystywania zwolnienia lekarskiego od pracy z powodu choroby polega na ustaleniu, czy:
· w okresie zwolnienia lekarskiego pracownik nie wykonuje pracy zarobkowej, lub
· czy nie wykorzystuje zwolnienia lekarskiego od pracy w sposób niezgodny z jego celem.
Jeżeli zwolnienie lekarskie zostało wystawione z powodu konieczności sprawowania opieki nad chorym dzieckiem lub innym chorym członkiem rodziny, dodatkowo należy ustalić, czy:
· poza pracownikiem nie ma innych domowników, którzy mogą zapewnić opiekę dziecku lub choremu członkowi rodziny (nie dotyczy to opieki nad dzieckiem w wieku do 2 lat) [5].
Kontrolę prawidłowości wykorzystywania zwolnienia lekarskiego od pracy pracodawca może przeprowadzać w:
· miejscu pracy lub w miejscu prowadzenia działalności pozarolniczej (w przypadku, gdy pracodawca posiada informacje, że pracownik jest również zatrudniony u innego pracodawcy, wykonuje pracę na podstawie umowy zlecenia na rzecz innego podmiotu albo równocześnie prowadzi działalność pozarolniczą),
· miejscu zamieszkania,
· miejscu czasowego pobytu (adres pobytu w okresie orzeczonej niezdolności do pracy podawany jest w zaświadczeniu lekarskim ZUS ZLA),
· innym miejscu, jeśli z posiadanych informacji wynika, że jest to celowe.
Jeśli pracodawca/ZUS przeprowadza kontrolę w miejscu zamieszkania lub pobytu i kontrolujący nie zastanie pracownika w domu, kontrolę należy w miarę możliwości ponowić oraz wyjaśnić przyczyny tej nieobecności. Jeżeli pracownik poda uzasadniony powód swojej nieobecności, np. wizyta u lekarza itp., nie można uznać, że zwolnienie lekarskie od pracy było nieprawidłowo wykorzystywane.
Wątpliwości pracodawcy, czy pracownik wykorzystywał zwolnienie lekarskie zgodnie z jego celem i czy w związku z tym ma prawo do zasiłku, rozstrzyga ZUS na wniosek pracodawcy. Jeżeli jest taka potrzeba, ZUS zasięga opinii lekarza orzecznika ZUS.
Jeśli kontrolujący stwierdzi, że pracownik, który korzystał ze zwolnienia lekarskiego od pracy wykonywał pracę zarobkową lub wykorzystywał to zwolnienie niezgodnie z jego celem, sporządza protokół według wzoru stanowiącego załącznik nr 2 do rozporządzenia z dnia 27 lipca 1999 r. Protokół zawiera ustalenia dokonane podczas kontroli, w tym opis, na czym polegało nieprawidłowe wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego od pracy. Osoba kontrolowana może wnieść uwagi do protokołu. Ustalenia kontroli zawarte w protokole kontroli, są podstawą do niewypłacenia pracownikowi zasiłku.
Decyzje w sprawie uprawnień do zasiłku wydaje ZUS. Jeżeli kontrolę przeprowadzał pracodawca, ZUS wydaje decyzję na jego wniosek lub na wniosek pracownika. Od decyzji przysługuje odwołanie do sądu. Odwołanie to można złożyć pisemnie lub ustnie do protokołu, za pośrednictwem jednostki ZUS, która wydała decyzję. Na złożenie odwołania przysługuje miesiąc od dnia otrzymania decyzji.
O TYM TRZEBA PAMIĘTAĆ:
W każdym przypadku kontrola prawidłowości wykorzystywania zwolnienia lekarskiego od pracy powinna być prowadzona z poszanowaniem przepisów prawa, w tym dotyczących ochrony danych osobowych.
Osoba kontrolująca nie może wymagać od osoby kontrolowanej podania informacji o stanie zdrowia lub przyczynie, która spowodowała niezdolność do pracy.
Nieobecność pracownika w miejscu zamieszkania lub pobytu w trakcie kontroli nie musi być powodem odmowy prawa do zasiłku, jeśli była uzasadniona.
Powyższe czytamy na stronie www.zus.pl a zatem można mieć wrażenie, że ZUS ma wiedzę co i w jaki sposób może kontrolować dlaczego zatem nie korzysta z tej wiedzy.
Biorąc pod uwagę powyższe trzeba postawić pytanie, czy obecne kontrole dotyczące prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich przeprowadzane za okres wsteczny spełniają swoją rolę w zakresie wykrywania tzw. wyłudzania zasiłków” czy stanowią jedynie dodatkowe „nękanie” przedsiębiorców, wszak w wielu przypadkach ZUS przed wypłatą wysokich zasiłków taką kontrolę przeprowadzał.
ZUSiK.pl
