Zmiana wymiaru etatu w okresie, z którego jest ustalana podstawa wymiaru zasiłków, powoduje, że podstawę tę ustala się dla nowego wymiaru czasu pracy, jeżeli zmiana nastąpiła w miesiącu, w którym powstała niezdolność do pracy, lub w miesiącach ją poprzedzających. Gdy zmiana wymiaru etatu nastąpiła w trakcie pobierania świadczeń chorobowych, nie zawsze skutkuje to przeliczeniem wcześniej ustalonej podstawy.

Podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego oraz zasiłków ustala się z uwzględnieniem wynagrodzenia uzyskanego u płatnika składek w okresie nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, w trakcie którego powstała niezdolność do pracy. W przypadku pracownika stanowi ją przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 lub pełnych miesięcy kalendarzowych (przy krótszym okresie zatrudnienia) poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy (vide: art. 36 ust. 1, ust. 2 ustawy zasiłkowej).

Przepisy przewidują jednak pewne odstępstwa od tej reguły. W razie zmiany umowy o pracę lub innego aktu, na podstawie którego powstał stosunek pracy, polegającej na zmianie wymiaru czasu pracy, podstawę wymiaru świadczeń chorobowych stanowi wynagrodzenie ustalone dla nowego wymiaru czasu pracy, jeżeli zmiana ta nastąpiła w miesiącu, w którym powstała niezdolność do pracy, lub w miesiącach ją poprzedzających (vide: art. 40 ustawy zasiłkowej oraz pkt 293 komentarza ZUS do ustawy). W pozostałych przypadkach nie zawsze wystąpi konieczność ponownego ustalenia podstawy wymiaru.

Zmiana wymiaru etatu w miesiącach poprzedzających niezdolność do pracy

W sytuacji gdy zmiana wymiaru etatu nastąpiła w miesiącach przyjmowanych do podstawy wymiaru świadczenia, a więc z okresu 12 miesięcy poprzedzających miesiąc wystąpienia niezdolności pracownika do pracy, podstawę wymiaru stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe po tej zmianie.

Jeżeli zmiana wymiaru etatu nastąpiła w trakcie miesiąca kalendarzowego bezpośrednio poprzedzającego miesiąc powstania niezdolności do pracy, to miesiąc, w którym wystąpiła zmiana etatu, należy uzupełnić do pełnego miesiąca.

Zmiana wymiaru etatu w miesiącu powstania niezdolności do pracy

Jeżeli zmiana wymiaru etatu nastąpiła w miesiącu niezdolności pracownika do pracy, lecz przed powstaniem tej niezdolności, podstawę wymiaru zasiłku stanowi uzupełnione wynagrodzenie za ten miesiąc.

Jeżeli natomiast zmiana wymiaru etatu nastąpiła w miesiącu niezdolności do pracy pracownika, lecz w trakcie tej niezdolności, podstawę wymiaru należy ustalić odrębnie za okres tej niezdolności przypadającej przed zmianą wymiaru czasu pracy i po tej zmianie.

Inaczej sytuacja będzie wyglądać, jeżeli zmiana wymiaru czasu pracy w trakcie pobierania świadczeń chorobowych nastąpiła w kolejnym miesiącu kalendarzowym niezdolności do pracy. W tej sytuacji za cały okres niezdolności do pracy podstawa będzie taka sama.

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie pracownika nie może być niższe od najniższej podstawy wymiaru zasiłku. Dla osoby zatrudnionej w pełnym wymiarze czasu pracy podstawa wymiaru wynagrodzenia chorobowego, zasiłków oraz świadczenia rehabilitacyjnego musi odpowiadać w 2017 r. co najmniej kwocie 1725,80 zł (2000 zł – 13,71%). W takim przypadku podstawa wymiaru świadczenia chorobowego ulega podwyższeniu, gdy w trakcie niezdolności do pracy pracownikowi zmienił się wymiar etatu.

Zmiana wymiaru czasu pracy a wypłata składników wynagrodzenia za okresy dłuższe niż 1 miesiąc

Jeżeli pracownik otrzymuje składniki wynagrodzenia za okresy dłuższe niż 1 miesiąc, np. premie roczne, półroczne, kwartalne, i zmiana wymiaru czasu pracy miała miejsce w tych okresach poprzedzających miesiąc powstania niezdolności pracownika do pracy, składniki te przyjmuje się do podstawy wymiaru w wysokości proporcjonalnej do liczby pełnych miesięcy kalendarzowych po zmianie wymiaru czasu pracy (vide: pkt 304 komentarza ZUS do ustawy zasiłkowej).

W sytuacji gdy do zmiany wymiaru czasu pracy doszło w pierwszym dniu danego miesiąca kalendarzowego w okresie czterech kwartałów lub w okresie roku poprzedzającego niezdolność do pracy, proporcjonalne ustalenie wysokości danego składnika wynagrodzenia kwartalnego lub rocznego przyjmuje się za pełne miesiące kalendarzowe po zmianie wymiaru czasu pracy w ten sam sposób jak w powyższym przykładzie, z tą różnicą, że pomija się ustalanie dni kalendarzowych przed zmianą wymiaru czasu pracy i po zmianie, lecz do wyliczeń przyjmuje się pełne miesiące kalendarzowe (vide: pkt 304 komentarza ZUS do ustawy zasiłkowej).

Jeżeli do zmiany wymiaru czasu pracy doszło po upływie czterech kwartałów lub po zakończeniu roku poprzedzającego miesiąc, w którym wystąpiła niezdolność pracownika do pracy, składnik kwartalny lub roczny należy przyjąć do podstawy wymiaru w wysokości przeliczonej odpowiednio do nowego wymiaru czasu pracy. W tym celu należy ustalić współczynnik odpowiadający proporcji aktualnego wymiaru czasu pracy do poprzedniego wymiaru (vide: pkt 305 komentarza ZUS do ustawy zasiłkowej).

W sytuacji gdy do zmiany wymiaru czasu pracy doszło w okresie czterech kwartałów lub odpowiednio w okresie roku kalendarzowego poprzedzającego miesiąc, w którym wystąpiła niezdolność do pracy pracownika oraz kolejna zmiana wymiaru czasu pracy ma miejsce po upływie czterech kwartałów lub odpowiednio po zakończeniu roku kalendarzowego poprzedzającego tę niezdolność, należy obliczyć średni współczynnik wymiaru czasu pracy w czterech kwartałach lub odpowiednio w roku kalendarzowym i składniki te przyjąć do podstawy wymiaru w kwocie przeliczonej odpowiednio do nowego wymiaru czasu pracy (vide: pkt 305 komentarza do ustawy zasiłkowej).

ZUSiK.pl