Czy adwokat mający ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, a prowadzący indywidualnie kancelarię adwokacką powinien zostać objęty ubezpieczeniem społecznym na podstawie art. 8 ust. 6 pkt 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ?

Cytowany przepis art. 8 ust. 6 pkt 3 ustawy o ubezpieczeniach społecznych wyodrębnia spośród osób prowadzących pozarolniczą działalność osoby prowadzące działalność w zakresie wolnego zawodu. Wspomniana ustawa nie definiuje jednak pojęcia „wolny zawód”. W art. 8 ust. 6 pkt 3 lit. a odsyła jedynie do rozumienia, jakie temuż pojęciu nadano przepisem art. 4 ust. 1 pkt 11 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r, o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. nr 144 poz. 930 ze zm.), co - biorąc pod uwagę, iż przepis art. 8 ust. 6 pkt 3 lit. b odnosi się do osób prowadzących działalność w zakresie wolnego zawodu innych niż w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne - uprawnia do wniosku, iż pojęcia „wolny zawód” użyte w obydwu powołanych ustawach nie są tożsame. Jednocześnie nie ma w systemie prawa ogólnie obowiązującej definicji „wolnego zawodu”. Należy zatem to pojęcie rozumieć zgodnie ze znaczeniem przyjętym w języku polskim, mając tez na uwadze kontekst, w jakim jest używane w języku prawniczym. Wnioskodawca wspomina, iż w uzasadnieniu wyroku z dnia 19 października 1999 r, (sygn. akt SK 4/99; opubl. OTK z 1999 r. nr 6 poz. 119), Trybunał Konstytucyjny jednoznacznie wskazał, że zawód adwokata jest wolnym zawodem. Podobnie w wyroku z dnia 17 września 2007 r. (sygn. akt III UK 44/07; opubl. OSNP z 2008 r. nr 21-22 poz. 327) Sąd Najwyższy również stwierdził, że adwokaci w sposób oczywisty należą do kręgu osób prowadzących działalność w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu art. 8 ust. 6 pkt 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych lub w charakterze wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej - art. 8 ust. 6 pkt 4 tej ustawy.

                                                                                                                                              '

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym osób wykonujących działalność pozarolniczą regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 5 oraz art. 12 ust. 1 powołanej ustawy osoby prowadzące działalność pozarolniczą podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu. Jednocześnie stosownie do art. 8 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się osoby wskazane wm.m.i pkt 1 - prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, a także w pkt 3 - prowadzące działalność w zakresie wolnego zawodu: w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne lub z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z dniem 21 sierpnia 2004 r. weszły w życie przepisy ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, zgodnie z którymi za działalność gospodarczą w myśl art. 2 tejże ustawy została uznana zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

W rezultacie, osoby wykonujące działalność gospodarczą w rozumieniu cytowanego przepisu są zobowiązane do uzyskania wpisu do właściwej ewidencji działalności gospodarczej (CEIDG).

Fakt posiadania wpisu do CEIDG będzie skutkował uznaniem, że przedsiębiorca – adwokat podlega ubezpieczeniom społecznym na podstawie art 6 ust. 1 pkt 5 w związku z art. 8 ust. 6 pkt 1 tj. na zasadach właściwych dla osoby wykonującej działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych.

W rezultacie powyższego, w sytuacji gdy adwokat ma ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, podlega ubezpieczeniom społecznym zgodnie z treścią art. 9 ust. 4c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w myśl którego osoby prowadzące pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1, mające ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym do czasu ustalenia prawa do emerytury.

Biorąc powyższe pod uwagę należy uznać, że adwokat prowadzący kancelarię adwokacką w ramach wpisu do CEIDG i mający ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu tej działalności.

Takie stanowisko zajął Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie w decyzji nr 563/2015 z dnia 02 czerwca 2015 roku.

Serwis ZUSiK.pl